"ΔΙΑΛΟΓΟΣ"ΓΙΑ ΤΟ ΛΥΚΕΙΟ

Μικρή συμβολή στο διάλογο για την «αναμόρφωση του Λυκείου» και για « τον τρόπο εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση» που άρχισε πάλι.

Του Θανάση Παπαδημητρίου

Υπάρχει το Γυμνάσιο , στο οποίο ολοκληρώνεται η υποχρεωτική εκπαίδευση και το Λύκειο.
Η έννοια «υποχρεωτική εκπαίδευση» ερμηνεύεται , κακώς και με την ευθύνη των Γονέων και των Καθηγητών, ότι τα παιδιά πρέπει να προάγονται είτε έχουν αποκτήσει κάποιες ουσιαστικές γνώσεις είτε όχι.
Έτσι άρχισαν οι εκπτώσεις. Εκπτώσεις στην ποιότητα του μαθήματος , εκπτώσεις στην αντικειμενική αξιολόγηση των παιδιών , βαθμοθηρία και πλειοδοσία βαθμών. Υπάρχει , βέβαια , μια μικρή μειοψηφία Γονέων και Καθηγητών που ανησυχούν (οι πρώτοι ) και προσπαθούν φιλότιμα (οι δεύτεροι ) αλλά η φωνή τους πνίγεται . Βλέπετε , έχουν την τύχη (;) να είναι αναγκασμένοι να ζουν σ’ ένα κοινωνικό περιβάλλον ανομίας , ωχ-αδερφισμού , απουσίας ελέγχου , θρασύτητας , φυγοπονίας , ισοπέδωσης και –τελευταία – βίας.
Ο άμοιρος μέσος απόφοιτος (αγόρι / κορίτσι) του Γυμνασίου έρχεται στο Γενικό Λύκειο , κατά προτίμηση – αφού η Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση έχει τα χάλια της – και προσπαθεί να επιβιώσει και να πάρει το πολυπόθητο «χαρτί» παρά να μορφωθεί.

Έχει εδραιωθεί μέσα του η πεποίθηση πως με τις κατάλληλες γνωριμίες , το γλείψιμο και με μια κατάλληλη κομματική ταυτότητα , κάπου θα διοριστεί και , μήνας μπαίνει – μήνας βγαίνει ένα μισθουλάκο θα τον έχει εξασφαλισμένο. Από εκεί και πέρα , αν είναι «ξύπνιος /ξύπνια» , κάτι από αριστερά κάτι από δεξιά όλο και θα υπάρχουν προοπτικές να τα οικονομήσει.
Και τι συναντά στο Λύκειο ; Μία από τα ίδια!

Μίζεροι και βαριεστημένοι Καθηγητές , που , από τη μια μεριά , κλαίνε τη μοίρα τους για τον ανεπαρκή τους μισθουλάκο και , από την άλλη , ερμηνεύουν κατά το δοκούν τη νομοθεσία , σε μια προσπάθεια να κουραστούν όσο γίνεται λιγότερο και , ταυτόχρονα , να αποποιηθούν κάθε ευθύνης για το τέλμα που επικρατεί , φορτώνοντας τα πάντα γενικά και αόριστα στο σύστημα. (Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Μετά από μια κατάληψη και μια μέρα πριν από την ψηφοφορία για την ανάδειξη των αιρετών του κλάδου στα διάφορα υπηρεσιακά συμβούλια , κάποιος πρότεινε να μην αξιοποιήσουν οι Καθηγητές τη συνδικαλιστική τους αργία και να κάνουν κανονικά μάθημα , σε μια προσπάθεια να καλυφθεί έστω και μία ημέρα , απ΄ αυτές που χάθηκαν λόγω της κατάληψης. Ποια ήταν η απάντηση της πλειοψηφίας ; Εμείς δεν ευθυνόμαστε για τις ημέρες που χάθηκαν. Δεν κάναμε εμείς την κατάληψη. Εξ άλλου , κάτι ξέρει το Υπουργείο που μας δίνει τη συνδικαλιστική αργία. Δεν μας πληρώνει καλά γι’ αυτό μας ξεκουράζει!)

Το κύριο μέλημα των περισσοτέρων Καθηγητών είναι η διοργάνωση εκδρομών. (Τουρισμός με δαπάνες των παιδιών , απαλλαγή από τα μαθήματα και κάποια μικρούλα αμοιβή από το Κράτος! Δεν εξηγείται αλλιώς ο διαγκωνισμός που παρατηρείται κατά την επιλογή των συνοδών Καθηγητών , ιδίως αν πρόκειται για εκδρομή σε Γαλλία , Ιταλία ή Κύπρο.) Όσο για τα μαθήματα ; Αρκεί μια τυπική κάλυψη της διδακτέας ύλης (σε όσα μαθήματα διενεργείται σχετικός έλεγχος) και μια σιωπηρή υποβάθμιση των μαθημάτων Γενικής Παιδείας , που δεν εξετάζονται Πανελλαδικά.
Αυτή είναι η ζοφερή πραγματικότητα , τόσο στα Γυμνάσια όσο και στα Λύκεια. Από αυτή την πραγματικότητα πρέπει να ξεκινήσει ο διάλογος. Αν δεν το συνειδητοποιήσουμε αυτό , ό,τι προτάσεις και να γίνουν θα πέσουν στο κενό , όπως έχει συμβεί στο παρελθόν.
Δεν μπορούμε να αναμορφώσουμε το Λύκειο χωρίς να αναμορφώσουμε ταυτόχρονα και το Γυμνάσιο. Το Υπουργείο μας έχει συνηθίσει σε ξεκομμένες αναμορφώσεις. Πριν από περίπου ένα χρόνο «αναμόρφωσε» , μέσω « διαλόγου » την Tριτοβάθμια εκπαίδευση. Ψήφισε μάλιστα και σχετικό νόμο.

Ένα χρόνο μετά , αναρωτήθηκε αν περπάτησε αυτή η αναμόρφωση; Άλλαξε τίποτε ,προς το καλύτερο, στα Πανεπιστήμια και τα Τεχνολογικά ιδρύματα;

Το Γυμνάσιο και το Λύκειο πρέπει να γίνουν δυο βαθμίδες εκπαίδευσης με συνέχεια και ενιαίο στόχο, και να πάψει να θεωρείται το Λύκειο ως μια βαθμίδα εκπαίδευσης όπου επαναλαμβάνονται οι ίδιες γνώσεις , πιο αναλυτικά και με περισσότερη μαθηματική διατύπωση.
Και στις δυο βαθμίδες πρέπει να δοθεί αυξημένη βαρύτητα στη διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας. Πρέπει , επιτέλους , να μάθουν τα παιδιά μας να μιλούν και να γράφουν σωστά Ελληνικά , χωρίς παρεμβολές λέξεων και εκφράσεων από την Αγγλική. Έχουν τα Ελληνικά πολύ πλούσιο – αν όχι το πλουσιότερο – λεξιλόγιο.

Και, την Ελληνική γλώσσα δεν τη διδάσκουν μόνο οι Φιλόλογοι στα μαθήματα της ειδικότητας τους , αλλά και οι Μαθηματικοί – Φυσικοί –Χημικοί – Θεολόγοι – Γυμναστές κ.τ.λ. όταν διδάσκουν τα δικά τους συγκεκριμένα μαθήματα.

Και στις δυο βαθμίδες πρέπει να αλλάξουν τα αναλυτικά προγράμματα και οι μέθοδοι διδασκαλίας , καθώς και ο τρόπος αξιολόγησης των μαθητών. Κυρίως όμως πρέπει να αλλάξει η νοοτροπία των καθηγητών!. Στην παράγραφο αυτή , βρίσκονται τα αντικείμενα του διαλόγου.
Για την αναμόρφωση του Γυμνασίου και του Λυκείου απαιτούνται χρήματα και έλεγχος για την ορθολογική τους αξιοποίηση. Στο διάλογο που άρχισε. δεν διαφαίνεται τέτοια πρόθεση εκ μέρους του Υπουργείου.
Αν δεν εξασφαλιστούν αυτά τα χρήματα , καμία πρόταση δεν θα περπατήσει.
Όσο για το « εξεταστικό » ακούγεται ότι προτείνεται ένα μικτό σύστημα , όπου θα συνυπολογίζονται , με κάποιο τρόπο , τόσο η βαθμολογία του Σχολείου όσο και η επίδοση των παιδιών σε κάποιο είδος Πανελλαδικών εξετάσεων.

Εδώ , αρκεί να θυμίσω την τύχη που είχαν , παλαιότερες απόπειρες , για τη συμμετοχή του βαθμού του Σχολείου στη διαμόρφωση της τελικής επίδοσης των παιδιών. Τα σχολεία , το ένα μετά το άλλο , πλειοδοτούσαν σε βαθμούς και μετατράπηκαν σε «βιομηχανίες αριστούχων»!
Έχουμε το σύστημα των Πανελλαδικών εξετάσεων για τριάντα χρόνια; Ας το κρατήσουμε και για άλλα πέντε.

Πρώτα πρέπει να αναμορφωθούν ριζικά τα Γυμνάσια και τα Λύκεια (με αλλαγή της νοοτροπίας των καθηγητών τους) και έπειτα να γίνει η όποια σκέψη για συμμετοχή του βαθμού του σχολείου στη διαμόρφωση της τελικής επίδοσης των παιδιών.

Υ.Γ.
Επειδή δεν προσδοκώ θεαματικά αποτελέσματα από τον διάλογο που άρχισε, θα μεταφέρω την πρόταση του αγαπητού μου συναδέλφου Μάνου Λιοδάκη , προς όλους τους καθηγητές:
…Να πάμε πέρα από τα προγράμματα του υπουργείου και να μπούμε σε μία παιδεία της κατανόησης. Μας το υπαγορεύει η “ταυτότητα” του δασκάλου, η κραυγή της αθωότητας των παιδιών και ο κύκλος των χαμένων ποιητών. Να εισχωρήσουμε στους λαβύρινθους των πόθων, να κάνουμε τους λογαριασμούς μας με τα προβλήματα, να κοιτάξουμε μέσα μας.
Να αναζητήσουμε την ταυτότητά μας. Και γιατί όχι να την ξαναφτιάξουμε.Και δεν φτιάχνεται μόνο και μόνο γιατί υπάρχουμε. Η ταυτότητα φτιάχνεται ξεκινώντας από την αναγνώριση του άλλου.